Toàn tập về lag: Lag là gì? Các yếu tố ảnh hưởng đến lag. Làm thế nào để tối ưu hóa độ lag

[doanhuuhai]

GOLFVIET.net - Tổng hợp các ý kiến phân tích của Jeff Mann về lag. Định nghĩa, giải thích về nguyên lý hoạt động, và phương pháp thực hiện để đạt được kết quả tốt nhất.

(Hình nguồn: powerlagpro.com)​

Lag là gì?

Hãy nhìn vào “độ trễ” mà Sergio Garcia có trong swing của mình vào thời điểm này.

(Hình nguồn: consistentgolf.com)​

Vậy lag hay “độ trễ” là gì?
Nó chỉ đơn giản là góc được tạo ra bởi cánh tay trái của bạn và thân gậy golf trong khi bạn thực hiện downswing.
Tại thời điểm khi bạn thực hiện được một nửa đường của downswing thì góc giữa cánh tay trái và gậy khoảng 45 độ là lý tưởng. Như bạn có thể thấy ở đây, Sergio có độ lag vào khoảng 43 độ thì càng tốt....

Bạn cần đăng nhập để xem đầy đủ nội dung bài viết. Đăng nhập hoặc Đăng ký.

 

[doanhuuhai]

Thuật ngữ "tối đa hóa độ lag hay độ trễ cổ tay" có nghĩa là gì? Tối đa hóa độ lag hay độ trễ cổ tay đề cập đến tình huống mà các golfer cố gắng để giữ lại góc lag nhỏ nhất trong thời gian dài nhất từ khi bắt đầu thực hiện downswing cho đến khoảng giữa downswing. Hãy xem xét góc lag của Ben Hogan ở hình dưới.

Góc lag cổ tay của Ben Hogan trong downswing ​

Góc lag (còn gọi là góc “bung” gậy) là góc giữa thân gậy và cẳng tay trái và nó là thước đo độ lớn của độ lag hay độ trễ cổ tay. Trong hình ảnh 1 (vị trí cuối backswing), người ta có thể thấy rằng Ben Hogan có cổ tay rất dẻo, cho phép ông thực hiện góc lag rất nhỏ vào lúc khởi đầu downswing - góc lag của ông nhỏ hơn 90 độ. Hầu hết người chơi golf nghiệp dư sẽ không thể đạt được độ lag lớn. Họ nên cố gắng để đạt được một góc lag ít nhất là 90 độ ở vị trí cuối cùng của backswing. Góc lag vào lúc đầu downswing càng nhỏ thì độ lag sẽ càng nhiều hơn tại bất kỳ điểm nào trong khi thực hiện downswing. Quan trọng nhất là một tay golf giỏi thường có khả năng giữ lại góc lag 90 độ trong một thời gian dài khi thực hiện downswing từ lúc bắt đầu đến khoảng giữa. Lưu ý rằng Ben Hogan có khả năng tuyệt vời mới giữ lại góc lag 90 độ cho đến khi gần giữa downswing – lúc đó tay của ông là dưới mức thắt lưng (hình ảnh 4). Thuật ngữ "tối đa hóa độ trễ cổ tay- độ lag" diễn tả một golfer cố gắng để duy trì góc lag nhỏ nhất trong khi thực hiện downswing từ đầu đến giai đoạn giữa – hình 1 tới 4 diễn tả trình tự trên. Việc tối đa hóa độ trễ cổ tay- độ lag sẽ gúp bạn tăng tốc được đầu gậy tối đa khi đánh vào bóng.

​

Hầu hết người chơi golf nghiệp dư không thể giữ lại độ lag lớn nhất khi thực hiện downswing từ đầu đến giai đoạn giữa, và họ bắt đầu để mất độ lag lớn nhất của họ tương đối sớm. Xem xét so sánh giữa một tay golf nghiệp dư swing và Ben Hogan.

​

So sánh về mức độ trễ cổ tay – độ lag giữa một golfer nghiệp dư và Ben Hogan. ​

 

[doanhuuhai]

Có một thuật ngữ được dùng khi đề cập đến độ lag đó là Casting. Casting dùng để mô tả hiện tượng độ lag tối đa bị mất trong giai đoạn đầu của downswing. Nó giống như là hiện tượng bạn câu cá và động tác cầm cần câu để vụt lưỡi câu bay ra xa. “Quăng đầu gậy” sớm cũng là một thuật ngữ khác được sử dụng để mô tả hiện tượng casting này.

Hình ở trên golfer nghiệp dư thực hiện được góc lag 90 độ tại vị trí cuối cùng của backswing, điều này rất đáng khen ngợi đối với những người nghiệp dư. Hãy chú ý, golfer này bắt đầu để mất góc lag nhỏ nhất rất sớm khi thực hiện downswing. (hình 3), anh ta đã mất góc lag 90 độ khi hai tay di chuyển đến dưới thắt lưng (hình 4). Trong khi đó Ben Hogan vẫn có thể giữ được góc lag 90 độ khi tay ở vị trí này (hình 4). Điều gì có thể giúp cho những golfer giỏi như Ben Hogan có thể giữ được góc lag và tránh bị casting?

Làm thế nào để tối đa hóa độ trễ cổ tay – độ lag (góc lag nhỏ nhất có thể) và làm thế nào để giữ lại độ trễ cổ tay lâu nhất trong khi thực hiện downswing

Tôi đã đọc kỹ hơn 30 cuốn sách dạy golf và nhiều trong số họ tư vấn cho golfer nên tối đa hóa độ trễ cổ tay và cố gắng giữ lại độ lag lâu nhất có thể trong quá trình downswing. Điều thú vị và đáng kể là mặc dù các tác giả cuốn sách đều thống nhất ý kiến này nhưng họ không giải thích làm thế nào để đạt được mục tiêu này. Cụm từ "giữ lại độ trễ cổ tay" hoặc "duy trì độ trễ cổ tay" thường được sử dụng, nhưng vấn đề là làm thế nào để đạt được mục tiêu đó. Một số tác giả cuốn sách có ý kiến là golfer có thể chủ động “giữ lại độ trễ cổ tay”, điều này có thật không? Golfer có thể chủ động giữ lại độ trễ cổ tay tối đa của mình bằng cách CHỦ ĐỘNG sử dụng cổ tay theo một vài cách nào đó, hay không thể CHỦ ĐỘNG mà chủ yếu là do các yếu tố khác?

Trong cuốn sách Swing Like a Pro của Ralph Mann and Fred Griffin, họ đã phân tích swing của hàng trăm người chơi golf chuyên nghiệp, đã nói như sau về một khía cạnh của độ lag:

“Góc bung gậy kỳ diệu – The magical release angle”. Một thuật ngữ nổi tiếng nhưng hơi phức tạp trong giới giảng dạy được nhắc đến là “giữ lại góc bung gậy – giữ lại góc lag". Điều này đề cập đến góc tạo bởi cánh tay trái và thân gậy trong khi thực hiện downswing. Nó đóng một vai trò quan trọng trong khả năng của bạn để tạo ra tốc độ đầu gậy và khoảng cách đánh xa hơn. Nguyên tắc cơ bản là: góc lag càng nhỏ hơn, và bạn duy trì góc lag lâu hơn khi thực hiện downswing, bạn sẽ đánh bóng xa hơn. Thực hiện tốt các chuyển động là cách duy nhất để tạo ra một góc lag kiểu mẫu. Nó xảy ra một cách tự nhiên, bạn không thể nỗ lực, ép buộc nó xảy ra. Góc lag hẹp chủ yếu là do cách làm việc của phần dưới cơ thể và động tác của bên phải cơ thể khi di chuyển hướng tới mục tiêu. "

Các tác giả không nói thêm về vấn đề này trong cuốn sách của họ, và không hoàn toàn nêu ra được những kết nối quan hệ nhân quả giữa phần dưới và bên phải của cơ thể hoạt động như thế nào và khả năng giữ lại góc bung gậy của golfer.

 

[doanhuuhai]

Trong cuốn sách See And Feel The Inside Move The Outside. Mike Hebron nói:

"Giữ lại góc bung gậy - một số cuốn sách và huấn luyện viên golf sẽ lớn tiếng đề nghị như thế. Trong giai đoạn đầu của downswing, họ muốn người chơi golf không để thay đổi góc lag khi ở vị trí cao nhất của backswing cho đến giai đoạn giữa của downswing. Theo quan điểm của tôi, khi bạn không làm gì có ý thức với bàn tay, cánh tay và gậy khi bắt đầu downswing thì tất cả các động tác quan trọng của việc giữ lại góc lag được thực hiện tự động. Nó phải như thế. Thời điểm duy nhất góc lag sẽ bị phá vỡ là khi golfer cố gắng để làm điều gì đó với swing, bên cạnh việc di chuyển về phía trước với bên trong thấp hơn. "

Nói cách khác, Mike Hebron gợi ý rằng một golfer không nên giữ góc lag bằng một số thao tác chủ động của cổ tay hay bàn tay, và ông cũng khuyến cáo rằng các tay golf không nên làm bất cứ điều gì có ý thức với bàn tay, cánh tay hay gậy của mình. Golfer chỉ nên di chuyển và xoay phần thấp hơn “phía trong” cánh tay (hông, bụng, xương chậu). Tuyên bố của ông ta có có ý nghĩa gì? Xem xét hình vẽ sau đây từ cuốn sách của ông.

Bạn có thể thấy phần “bên trong” Di chuyển đầu tiên - Mike Hebron ​

Trong cuốn sách của mình, Mike Hebron có giải thích sơ đồ trên như sau: "Khi bàn tay và cánh tay không làm gì cả, và được “mang đi” bằng “phía trong” thì góc lag sẽ được giữ lại". “Phía trong” là gì? Những gì ông nói cơ bản là động tác xoay và sàng của phần dưới cơ thể ( gồm hai hông, xương chậu và bụng) sang bên trái khi bắt đầu downswing sẽ “mang” hai tay xuống ngang eo trong khi góc lag vẫn không thay đổi. Vậy độ trễ cổ tay được giữ lại trong suốt quá trình chuyển động của phần dưới cơ thể như thế nào? Mike Hebron nói rằng nó sẽ xảy ra tự động, nhưng tôi tin rằng nó sẽ chỉ xảy ra tự động nếu golfer cho phép cánh tay trái và cánh tay phải di chuyển như một như “một bộ phận thống nhất” khi đó hai bàn tay sẽ di chuyển theo đường thẳng - để đáp ứng với chuyển động của phần bụng và hai hông. “Một bộ phận thống nhất” đây là gì? Các bức ảnh sau đây sẽ giúp giải thích khái niệm "một bộ phận thống nhất"

 

[doanhuuhai]

​

Tôi đã cố tình bôi màu vàng lên cánh tay trái và cánh tay phải Hogan. Chú ý cách khuỷu tay phải vẫn còn uốn cong ở một góc gần 90 độ - như khi ở vị trí cuối cùng backswing. Khi Ben Hogan xoay phần dưới cơ thể của mình về phía mục tiêu, "cánh tay trái thẳng + cánh tay phải gập 90 độ " chuyển động như một cấu trúc thống nhất và nó đều bị “kéo” một cách thụ động xuống tới ngang eo như một “bộ phận thống nhất”. Homer Kelley đề cập đến cấu trúc thống nhất này của cánh tay trái và cánh tay phải cong như là một “bộ cơ cấu lực”. Nói cách khác, Ben Hogan không làm bất cứ thứ gì chủ động với tay, cánh tay, gậy trong giai đoạn đầu của downswing - ông chỉ đơn giản cho phép nó đáp ứng một cách thụ động với chuyển động xoay của hai hông và bụng, và ông chỉ đơn giản là cho phép ”bộ cơ cấu lực” được thụ động kéo xuống ngang eo. Video sau đây thể hiện Ben Hogan thực hiện chuyển động downswing này trong thực tế.

​

Video của Ben Hogan thực hiện động tác Downswing​

Khi xem video, chú ý thật kỹ khoảng cách giữa tay Ben Hogan và vai phải khi thực hiện lại các động tác sàng, xoay phần dưới của cơ thể và hai hông để khởi đầu cho động tác downswing – Chú ý khoảng cách giữa vai và tay bên phải của ông vẫn không đổi trong chuyển động này. Những điều này là rất quan trọng vì nó chứng minh rằng vai phải phải được di chuyển về phía trước với tốc độ cùng một tốc độ như bàn tay. Thực tế này cũng chứng minh rằng Ben Hogan không di chuyển cánh tay, bàn tay một cách độc lập ra xa cơ thể của mình trong giai đoạn đầu của downswing. Cánh tay, bàn tay thụ động di chuyển xuống dưới và về phía trước bởi sự quay của thân – phần dưới thân giữa di chuyển đầu tiên, và thân trên (vai) ngay lập tức theo sau.

 

[doanhuuhai]

Một yếu tố quan trọng mà cũng cho phép “bộ cơ cấu lực” vẫn còn nguyên vẹn trong giai đoạn đầu của downswing là phần phía trên cánh tay phải (tô màu xanh lá cây) được chủ động khép về phía bên phải của thân mình, vì thế khuỷu tay phải được chủ động di chuyển đến phía trước của hông phải. Lưu ý cách khuỷu tay phải của Ben Hogan “dẫn” hai bàn tay - nó "xuất hiện" dưới cánh tay trái trong các bức ảnh trên. Điều đó cho phép Ben Hogan duy trì một khuỷu tay phải uốn cong, đảm bảo rằng cẳng tay phải (được tô màu đỏ) cùng với tay trái vẫn duy trì được góc lag 90.

​

Ben Hogan đang "kéo” gậy xuống trong downswing​

Trong giai đoạn đầu của downswing, Ben Hogan giữ “bộ cơ cấu lực” còn nguyên vẹn khi "kéo" gậy của mình - một yếu tố quan trọng cho phép ông đạt được mục tiêu đó là ông duy trì một khuỷu tay phải uốn cong bằng cách chủ động khép phần trên cánh tay phải vào sát bên phải của cơ thể trong giai đoạn đầu của downswing. Việc chủ động di chuyển của phần trên cánh tay phải cho phép cẳng tay phải, bàn tay phải di chuyển cùng một tốc độ như bàn tay trái - trong khi cổ tay phải vẫn còn gập ra sau. Nếu Ben Hogan không chủ động lái khuỷu tay phải xuống tới vùng hông phải (bằng cách chủ động khép phần trên cánh tay phải vào sát người trong giai đoạn đầu của downswing) thì khuỷu tay phải sẽ bắt đầu thẳng ra trong khi bắt đầu downswing, và nó làm cho cổ tay trái duỗi thẳng ra – điều này tạo ra hiện tượng không mong muốn là góc lag của bạn tăng lên, đầu gậy sẽ bị “vứt” về phía trước. Lưu ý rằng vai phải của Hogan cũng di chuyển xuống mà vẫn giữ nguyên tư thế của “bộ cơ cấu lực”, cho phép ông ta tích lũy được lực trong giai đoạn đầu downswing. Nếu vai phải không di chuyển xuống khi cánh tay phải được khép lại sát người, thì cánh tay phải sẽ duỗi thẳng ra làm cho gậy bị “bung” ra sớm. Golfer nên thẩm thấu được "cảm giác" vai phải đang chuyển động với tốc độ tương tự như khuỷu tay phải trong giai đoạn khởi đầu của downswing.

 

[doanhuuhai]

Mike Hebron cho thấy rằng golfer sẽ có thể tự động giữ lại được góc lag 90 độ nếu anh ta không chủ động thực hiện bất cứ chuyển động gì với hai bàn tay trong giai đoạn đầu cho đến khoảng giữa downswing, và sự thụ động của hai bàn tay cho phép góc lag được giữ lại. Tuy nhiên, ông không đề cập thêm bất kỳ thông tin nào mang tính vật lý hay cơ học của hiện tượng giữ lại hay bung góc lag này ra.

Để hiểu rõ hơn về hiện tượng bung gậy ra, trước tiên golfer cần phải hiểu rõ nguyên tắc cơ bản của mô hình con lắc đu đôi.

Giải thích của David Tutelman về hành động bung gậy trong bài báo này: http://www.tutelman.com/golf/design/swing1.php?ref =

David Tutelman sử dụng khái niệm của lực ly tâm như là nguyên nhân gây ra hiện tượng bung gậy này.

Mô hình swing con lắc đu đôi (hai dây treo)

Mô hình swing con lắc đu đôi bao gồm hai cánh tay (màu xanh) và thân gậy (màu đen). Có một khớp bản lề thụ động giữa các tay và gậy (đó chính là vị trí cổ tay trái). Trong mô hình swing con lắc đu đôi, lực chỉ được sử dụng tại điểm bản lề trung tâm (đó chính là vị trí cổ). Bạn có thể hình dung một động cơ như trong hình, khi trục của động cơ quay, sẽ quay cánh tay màu xanh xung quanh trục cố định. Khi quay cánh tay theo một cung tròn, điểm bản lề thụ động (cổ tay) cũng di chuyển theo một cung tròn, và thân gậy bị kéo theo một cách thụ động bởi nó được gắn với cánh tay tại cổ tay. Lực li tâm của thân gậy đang có là gián tiếp mà có - nó sinh ra là do bị kéo bởi cánh tay. Khi bị kéo đi thụ động thì thân gậy có xu hướng di chuyển theo đường thẳng, nhưng bản lề thụ động (cổ tay) liên tục di chuyển theo vòng tròn làm sinh ra lực ly tâm càng lúc càng tăng và đây chính là nguyên nhân làm “bung” gậy ra phía trước. Lực ly tâm làm cho thân gậy bung ra một cách thụ động vì thế thân gậy có xu hướng di chuyển đến vị trí thẳng với 2 cánh tay cũng là vị trí thấp nhất của cung tròn.​

​

 

[doanhuuhai]

Nói cách khác, gậy bung ra là do bản lề thụ động (cổ tay trái) di chuyển theo một vòng cung tròn.

Bạn có thể xem video sau đây để hiểu rõ hơn.

Trong swing này video tôi chứng minh rằng gậy chỉ bung ra khi bản lề thụ động (cổ tay trái) di chuyển theo vòng tròn và tôi cũng chứng minh rằng gậy sẽ không có xu hướng bung ra nếu điểm bản lề thu động di chuyển theo một đường thẳng.

Nếu bạn hiểu được điểm này, bạn sẽ có thể hiểu tại sao gậy của Hogan không bung trong giai đoạn đầu của động tác downswing.

Xem xét chuỗi các hình ảnh được chụp từ video hướng dẫn tập golf của Ben Hogan.

Đường vòng cung di chuyển của tay Ben Hogan
​

 

[doanhuuhai]

Tôi đã sử dụng một công cụ tên là spline để theo dõi chuyển động của tay Hogan trong khi thực hiện downswing (các chấm trắng và kết nối với nhau bằng đường màu đỏ).

Hình 1 và 3 cho thấy cung chuyển động bàn tay của Hogan trong khi khởi đầu downswing - khi “bộ cơ cấu lực” được thụ động kéo xuống ngang eo xuất phát từ việc xương chậu xoay (và sàng về trước) khởi đầu cho quá trình downswing. Lưu ý rằng cung chuyển động bàn tay là tương đối “thẳng” khi khởi đầu downswing và nó chỉa thẳng xuống mặt đất (mũi tên màu vàng trong hình 3). Trong một nghĩa nào đó, bạn có thể tưởng tượng rằng tay Hogan đang kéo cán gậy theo đường thẳng hướng xuống giống như muốn rút cán gậy ra khỏi thân gậy. Như tôi đã giải thích trong Video trên, gậy sẽ không bung ra khi cổ tay kéo thân gậy đi theo đường thẳng.

Hình ảnh 2 và 4 cho thấy cung chuyển động bàn tay của Hogan vào giữa downswing. Lưu ý rằng cung chuyển động bàn tay thay đổi hướng khá đột ngột vào giữa dowswing, và di chuyển theo một cung có góc rất gắt (bán kính nhỏ), lúc này hai bàn tay đột nhiên di chuyển nhanh về phía trước nhiều hơn theo hướng mục tiêu. Nguyên nhân gây ra sự thay đổi đột ngột hướng chuyển động bàn tay tại thời điểm này trong downswing là gì? Câu trả lời là Hogan đã bung “bộ cơ cấu lực” ra để giải phóng lực tích lũy tại thời điểm này. Việc bung lực tích lũy khi xoay người quanh trục xương sống vào giữa downswing làm cho cánh tay trái bị “lăng” ra phía trước – chú ý rằng khoảng cách giữa hai bàn tay và vai phải tăng lên dần dần trong hình ảnh 2 và 4.

 

[doanhuuhai]

Tốc độ “văng” của đầu gậy phụ thuộc vào hai yếu tố - i) bán kính cung chuyển động bàn tay và ii) tốc độ chuyển động cánh tay (bàn tay trái) trong thời điểm đó. Bán kính cung chuyển động bàn tay càng nhỏ thì gậy “bung” ra càng nhanh và bàn tay di chuyển nhanh hơn thì gậy càng “bung” ra nhanh hơn.

Hogan “bung” gậy ra trễ vì cung chuyển động bàn tay của ông chỉ chuyển hướng rất đột ngột khi thực hiện đến giai đoạn giữa của động tác backswing. Bạn có thể tưởng tượng như lúc này tay ông đang di chuyển dưới phần đáy của chữ U.

Nếu cung chuyển động bàn tay tròn hơn, và không gắt như ở đáy chữ U, thì gậy sẽ “bung” về phía trước sớm hơn khi downswing và tốc độ “bung” sẽ tăng dần dần - như có thể thấy trong cú swing của Anthony Kim.

Cung chuyển động bàn tay của Anthony Kim
- hình ảnh chụp từ video dưới.

​