Những chuyển động của chân giúp bạn chơi gôn tốt hơn và khái niệm sơ bộ CoP và CoM

[doanhuuhai]

Được dịch từ bài viết “Let your feet lead the way to better golf!” của Tác giả John Dunigan đăng trên website của ông: http://www.johndunigangolf.com.
John Dunigan đã cho phép dịch và đăng lên golfviet.net
Người dịch: Đoàn Hữu Hải

Đây là những điều mà tôi đã nghiên cứu được bằng cách sử dụng BodiTrak với máy Trackman.
Trong 14 tháng vừa qua tôi thường xuyên sử dụng tấm thảm BodiTrak cho việc dạy của tôi. Thảm BodiTrak là một tấm thảm dùng để phân tích tâm lực đẩy xuống đất của cơ thể (Center of pressure – CoP). Dưới tấm thảm này được đặt các cảm biến áp lực để ghi nhận lực đè xuống đất của hai bàn chân. Tấm BodiTrak là một công cụ rất hữu ích để giúp cho gôn thủ cải tiến được tình trạng tiếp xúc bóng, hướng di chuyển của cung đầu gậy và vi trí của mặt gậy khi di chuyển “xuyên” qua bóng. Sử dụng nó phối hợp với máy Trackman, chúng ta sẽ có một phương pháp tuyệt vời để giúp gôn thủ nhanh chóng cải tiến được khả năng tiếp xúc...

Bạn cần đăng nhập để xem đầy đủ nội dung bài viết. Đăng nhập hoặc Đăng ký.

 

[doanhuuhai]

Vào vị trí đỉnh của backswing, rõ ràng thấy rằng điểm CoM của tôi đang ở phía mục tiêu. CoP của tôi cũng ở về phía trước. Trong trường hợp này áp lực lên bàn chân trái là 80% và chân phải là 20%. Thật đáng tiếc là tôi không có đủ thiết bị để tho dõi riêng thêm CoM vì thế ở trên tôi chỉ dự đoán và xác định vị trí gần đúng của CoM.

Trong hình này tôi thể hiện một di chuyển hoàn toàn khác với hình ở trên. Mặc dù tôi đã xoay thực hiện động tác backswing và không di chuyển trọng lượng của cơ thể sang bên chân phải nhưng “lực đè” đã di chuyển sang chân phải thành 84%, chân trái chỉ còn 16%. Quả thực là chúng ta có thể di chuyển lực đè (CoP) nhưng không cần phải di chuyển CoM. Trong cú swing, nếu chúng ta có thể di chuyển CoP về phía chân phải tách ra xa khỏi CoM (theo phương đường thẳng bóng-mục tiêu) thì chúng ta sẽ xoay nhanh hơn. Điều này đơn giản. Hãy để tôi nhắc lại: Bạn không cần phải di chuyển CoM để di chuyển CoP. Bạn chỉ cần phải học cách để sử dụng hai bàn chân để di chuyển lực đè.

Xin vui lòng nhớ rằng di chuyển đầu tiên trong giai đoạn downswing là phần dưới của cơ thể dịch chuyển về phía mục tiêu và nó được khởi đầu bằng hai bàn chân, sau đó thì mới đến chuyển động xoay. Chuyển động xoay không xảy ra trước.​

 

[doanhuuhai]

Nhấn/Nhún/Đè/Rùn (Step on it)! Sử dụng “lực đè” – CoP để đánh bóng ổn định hơn.

Hai dấu hiệu để đoán biết được gậy sẽ tiếp xúc với mặt cỏ ở đâu đó là vị trí của hai bàn tay và của cơ thể khi bạn tác động vào bóng. Dù bạn có tin hay không thì hai tay bạn vẫn dính vào cơ thể của bạn! J Nếu cơ thể di chuyển về phía mục tiêu khi tác động vào bóng thì nó sẽ kéo hai tay của bạn theo.

Có một điều tôi quan sát được từ những gôn thủ chơi tốt đó là điểm CoP của họ di chuyển nhiều về phía chân trái vào thời điểm tác động vào bóng, đặc biệt là những cú đánh tiếp cận on green. Nếu điểm CoM của bạn ở gần quá về phía chân phải khi tác động vào bóng, bạn sẽ có thể “vật vã” để tiếp xúc bóng ổn định và thường hay bị “cạp đất” trước khi trúng bóng. Bạn phải di chuyển phần dưới của cơ thể về phía mục tiêu bạn ạ.

Trong quá trình thực hiện backswing, hãy cố gắng nhấn/đè/neo bàn chân phải lại mà không di chuyển cơ thể sang phải. (bạn sẽ cảm thấy lực đè/neo tăng lên ở dưới ức ngón cái và gót bàn chân). Bạn cũng có thể thử “lái/hướng” đầu gối trái về phía mục tiêu, hơi khuỵu thấp một chút và bạn sẽ cảm thấy lực sẽ dồn lên mép ngoài của bàn chân trái.

Hai hình ảnh dưới đây sẽ minh họa rõ ràng khái niệm này. Bạn chỉ cần lưu ý so sánh vị trí của đầu gối trái và hông phải trên hình bên trái (trước khi khi chỉnh sửa swing) và hình bên phải (sau khi chỉnh sửa swing ). Bạn sẽ thấy sự khác nhau rất nhiều và anh ta đã từ tình trạng tiếp xúc bóng kém, cạp đất trở thành tiếp xúc bóng chắc hơn chỉ trong vài phút.

​

Trên hình, gôn thủ cong cánh tay và cổ tay lại để tránh bị cạp xuống đất, với cổ tay trái và khuỷu tay trái cong lại giống như thế này là nguyên nhân gây nên chấn thương khuỷu tay. Tuy nhiên nếu bạn chỉ chỉnh sửa hai cánh tay mà không chỉnh sửa hai bàn chân và chân thì cũng hầu như vô ích và có thể dẫn đến những chấn thương khác.
Để tập cho hai bàn chân, đầu tiên hãy khởi đầu bằng cách đánh như bình thường và tập trung vào cảm nhận những về những áp lực ở bàn chân mà không thay đổi bất cứ điều gì trong cú swing của mình. Nếu bạn có thể nhận thức được áp lực, chuyển động của hai chân từ lúc bắt đầu swing cho đến khi kết thúc hãy cố gắng giữ cảm giác đó. Nếu bạn không thể cảm nhận được, hãy thử lại ở những vị trí mà bạn mất cảm nhận để tập trung cảm nhận lại nó. Hãy luyện tập cho đến khi bạn có thể cảm nhận được toàn bộ áp lực/chuyển động ở hai chân của mình trong suốt cú swing. Sau đó thử nghiệm các thay đổi vị trí CoM, CoP. Tìm ra vị trí/tư thế phối hợp đúng giữa CoM và CoP tốt nhất mà bạn đánh bóng ổn định và chắc…….

 

[doanhuuhai]

Mối quan hệ giữa cung di chuyển của gậy và vết di chuyển của CoP

Tôi không phải là một nhà khoa học nhưng tôi đã sử dụng BodiTrak và Trackman lâu đủ để tôi cảm thấy chắc chắn mà nói rằng, hướng của vết di chuyển của CoP có sự tương quan mật thiết với cung di chuyển của đầu gậy khi xuyên qua bóng.

Đây là “fish hook” một kiểu hook thường gặp ở những gôn thủ giỏi. CoP di chuyển về phía chân phải khi backswing và di chuyển thẳng ngược lại về phía bàn chân trái khi downswing và kết thúc ở gót chân trái. Tương ứng với vệt di chuyển của CoP thì cung di chuyển của đầu gậy cũng khá thẳng, máy trackman cho thấy chỉ lệch qua phải khoảng 1 độ sang phải (inside out).

 

[doanhuuhai]

Với hình trên, CoP di chuyển về gót chân phải khi thực hiện backswing và sau đó di chuyển về phía ức của bàn chân trái khi thực hiện downswing. Cung di chuyển của đầu gậy cũng hướng khoảng 8,1 độ sang phải. Lưu ý rằng cung di chuyển của đầu gậy giảm khoảng 4mph(dặm/giờ) so với cú swing của hình trước. CoP di chuyển quá xa về phía mũi của bàn chân làm cản trở khả năng xoay của cơ thể, do đó làm cho tốc độ đầu gậy bị mất. Tôi cũng không mong cú đánh vừa rồi tốt khi mà cung di chuyển của đầu gậy cắt ngang đường thẳng bóng-mục tiêu nhiều như vậy.

 

[doanhuuhai]

Hình trên thể hiện CoP di chuyển đến gót chân trái sớm hơn hình ví vụ đầu tiên một chút. Việc dịch chuyển sớm về phía gót chân trái xảy ra cùng với việc cung di chuyển của đầu gậy hướng 3.6 độ sang trái và tốc độ đầu gậy tăng lên lại 82mph. Trên hình này tôi sử dụng gậy sắt 7 chứ không phải gậy 5 gỗ.

Điều rút ra được từ thử nghiệm nho nhỏ này là: Tôi muốn các bạn biết rằng trong quá trình thực hiện những cú swing này, tôi không cố ý điều chỉnh cung di chuyển của đầu gậy, tôi chỉ thay đổi CoP của mình và cung di chuyển của đầu gậy xảy ra như một hệ quả kèm theo. Tôi đã kiểm tra lại điều này nhiều lần với nhiều gôn thủ khác, từ chuyên nghiệp cho đến 20+ HDC.

Mặc dù sử dụng các dụng cụ, kỹ thuật của tôi để đo lường những gì tôi đang nói đến và tôi cũng chưa sử dụng thiết bị cao cấp khác để đo được các chuyển động 3 chiều. Có lẽ nó sẽ là một dự án khác của tôi sau này. Những gì tôi tin rằng nó đang thực sự xảy ra đó là các chuyển động của chân, bàn chân sẽ giúp định hướng hai hông (xương chậu) và cung di chuyển của đầu gậy liên quan trực tiếp đến sự định hướng của xương chậu. Có hai khía cạnh tôi đang nói đến ở đây đó là chuyển động xoay/dịch chuyển ngang của hông và thời điểm đúng của chuyển động này xảy ra trong quá trình downswing. Nếu hai hông xoay qua trái nhiều và sớm trong khi thực hiện downswing, hai tay và gậy cũng sẽ di chuyển sang trái. Nếu xoay sang phải và trượt xa về phía mục tiêu, hai cánh tay và gậy sẽ di chuyển theo sang phải. Nhiều gôn thủ nhận ra rằng sử dụng hai bàn chân để thay đổi cung di chuyển của gậy dễ hơn là thay đổi các chuyển động thực sự của thân, hông hay là cánh tay.

Cập nhật mới: Sau khi sử dụng K Vest 3D (bộ áo có gắn các sensor cảm biến chuyển động 6 hướng- trước sau trái phải lên xuống) kết hợp với BodiTrack và Trackman để ghi lại hàng trăm cú swing, hiện tại tôi hoàn toàn chắc chắn về những thông tin mà tôi đã đưa ra ở trên.

 

[doanhuuhai]

Tóm lại: Vậy các gôn thủ sẽ làm gì với các thông tin này?

Trọng tâm của cơ thể (CoM) nằm quá gần với chân phải khi tiếp xúc bóng (impact) có thể làm cho bạn đánh bóng bị dày (cạp đất) hoặc bị mỏng (cắt bóng) và bóng bị đánh sang trái (do mặt gậy khi tiếp xúc bóng bị đóng lại. Bạn hãy chỉnh sửa bằng cách điều chỉnh CoP (lực đè của hai bàn chân).

Nếu bạn có cung di chuyển của đầu gậy hướng sang trái, và điều này sẽ làm cho bóng bị pull hook nếu mặt gậy hướng sang trái (đóng) so với cung di chuyển của đầu gậy, slice nếu mặt gậy hướng sang phải (mở) so với cung di chuyển của đầu gậy. Hãy di chuyển CoP về phía gót chân phải khi thực hiện backswing (không sàng hông, chỉ nhấn/nhún/đè/rùn (step) người lên gót), sau đó di chuyển CoP về phía ức của bàn chân trái để khởi đầu downswing và để đầu gậy di chuyển theo CoP. Để gậy “theo” bạn! Việc cố gắng “vung” gậy trước là “thảm họa” đấy!. Hãy lưu ý, nếu CoP di chuyển quá nhiều về phía gót chân phải thì kế tiếp bạn có thể CoP bị di chuyển về phía mũi chân trái quá nhiều. Hãy cố gắng giữ lực đè cân bằng giữa ức và gót của bàn chân phải.

Nếu cung di chuyển của đầu gậy bị hướng sang phải bạn nên di chuyển CoP về phía gót bàn chân trái sớm khi thực hiện downswing. Bạn lưu ý đừng di chuyển CoP quá xa sang bên trái, nếu không cung di chuyển của đầu gậy cũng sẽ hướng sang trái theo.

Tuy nhiên nếu bạn quá chán với những cú đánh lúc nào bóng cũng bay thẳng tắp thì nên quên những thứ này đi! J

Có một điều rõ ràng là bạn sẽ phải chỉnh lại mặt gậy khi bạn thay đổi như trên. Việc này cũng dễ thôi, bạn chỉ cần điều chỉnh cách cầm gậy một chút hoặc thay đổi vị trí mặt gậy khi vào bóng và sau đó thì cứ swing thôi.

Tôi thực sự hy vọng rằng bài viết này sẽ giúp bạn hiểu được, làm thế nào để làm chủ/áp dụng được CoP và cải tiến khả năng của bạn. Vấn đề này cũng giúp cho những học viên của tôi tiến bộ hơn và nó cũng là vấn đề mà tôi rất thích. Tôi có kế hoạch để viết thêm phần phân tích 3D cho vấn đề này vào mùa hè này và tôi sẽ đưa ra những điều mà tôi nghiên cứu được.

Cảm ơn bạn đã đọc bài viết của tôi!
Tác giả : John Dunigan
Người dịch: Đoàn Hữu Hải